Ο αθλητισμός και τα πολλαπλά οφέλη του στην παιδική υγεία

18.12.18

Αθλούμαι σημαίνει βελτιώνω τη ζωή μου.

Πολλές φορές ως γονείς έχουμε αναρωτηθεί, ‘’τι θα ήταν καλό το παιδί μου να κάνει’’, ‘’να ασχοληθεί με κάποιο άθλημα ή με κάτι άλλο’’. ‘’πώς το παιδί μου θα επωφεληθεί από τον αθλητισμό’’.Αυτές είναι συχνές ερωτήσεις, ιδιαίτερα ανάμεσα σε νέους γονείς ή ανθρώπους που έρχονται σε επαφή πρώτη φορά με τον αθλητισμό και τη γυμναστική.Σε αυτές τι ερωτήσεις θα προσπαθήσουμε να δώσουμε, απλά και συνοπτικά, απάντηση στηριζόμενοι σε επιστημονικά στοιχεία και διαπιστώσεις, με στόχο να διαφωτίσουμε τον ρόλο του αθλητισμού στη ζωή του παιδιού.

Ο αθλητισμός έχει αποδειχθεί διαχρονικά ότι προσφέρει σημαντικά οφέλη στην σωματική, πνευματική και ψυχική υγεία του παιδιού, του έφηβου αλλά και του ενήλικα. Η συστηματική άσκηση σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα βελτιώνει την ποιότητα ζωής (Warburton, Nicol & Bredin, 2006) καθώς ενδυναμώνει τις μυϊκές αλλά και τις νευρολογικές δομές, ενισχύει των συντονισμό των συστημάτων του οργανισμού όπως και μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης χρόνιων παθήσεων. Συγκεκριμένα η άσκηση κατά την διάρκεια αρχικά της παιδικής και στη συνέχεια της εφηβικής ηλικίας κρίνεται απαραίτητη . Ιδιαίτερα έχει διαπιστωθεί πως η συμμετοχή του παιδιού σε μεσαίας έντασης αθλητικές δραστηριότητες, οι οποίες συνδυάζουν μυϊκή ενδυνάμωση και αερόβια άσκηση, ενισχύουν την υγεία του παιδιού. (Jansen & LeBlanc, 2010). Συγκεκριμένα κάθε είδους αθλητική δραστηριότητα (σύμφωνα με τις δημοσιευμένες έρευνες των Ortega και συνεργατών το 2008 όπως και των Watts και συνεργατών το 2012):

βοηθάει το παιδί να αισθάνεται καλύτερα,
βελτιώνει τον έλεγχο του σώματος του
αναπτύσσει τα αντανακλαστικά τους
ενδυναμώνει τους μύες τους
διατηρεί το σωματικό βάρος του παιδιού σε φυσιολογικά επίπεδα
βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική λειτουργία
μειώνει τις ορμόνες που προκαλούν άγχος και stress
αυξάνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού (αύξηση ορμονών ευφορίας όπως οι ενδορφίνες και οι μοναμίνες

Νους υγιής εν σώματι υγιή

Πέρα όμως από τα προφανή σωματικά οφέλη της άσκησης υπάρχουν και πλεονεκτήματα λιγότερο εμφανή αλλά εξίσου σημαντικά που αφορούν την πνευματική και ψυχική ανάπτυξη ενός παιδιού. Το απλούστερο αλλά ταυτόχρονα βασικότατο αποτέλεσμα της άσκησης στον οργανισμό είναι η σταδιακή αύξηση της μεταφοράς οξυγόνου προς τους μύες και κυρίως προς τον εγκέφαλο. Με τη σειρά της αυτή η διαδικασία οδηγεί σε καλύτερη εγκεφαλική λειτουργία, η οποία έχει ως επακόλουθο την βελτίωση της μνήμης όπως και την αύξηση της ικανότητας του παιδιού να συγκεντρώνεται ευκολότερα και για μεγαλύτερη διάρκεια (Biddle & Asare, 2011;Penedo & Dahn, 2005).

Τέλος δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την αξία της άσκησης και κυρίως των ομαδικών αθλημάτων στο τρόπο σκέψης και της κοινωνικής ανάπτυξης του παιδιού. Αξίες όπως η συνεργασία, η ομαδικότητα, η πειθαρχία και ο αυτοέλεγχος καλλιεργούνται τόσο μέσα στα πλαίσια της αθλητικής ομάδας όσο και από τη συμμετοχή της οικογένειας σε ομαδικά αθλήματα και δραστηριότητες (Kremer-Sadlik & Kim, 2007).Οι θετικές αυτές επιδράσεις είναι πιο εμφανής στη καθημερινότητα αλλά πιο εύκολα μετρήσιμες στο χώρο του σχολείου όπου τα παιδιά παρουσιάζουν βελτίωση στην επίδοση τους αλλά και στα επίπεδα λεπτοκινητικότητας τους (Felfe, Lechne & Steinmayr, 2011).Συνοψίζοντας στη σύντομη ανασκόπηση μας πάνω στο θέμα αθλητισμός και τα πολλαπλά οφέλη στην υγεία του παιδιού αξίζει να θυμόμαστε ότι ο αθλητισμός κάθε μορφής βοηθάει το παιδί να αποκτήσει καλύτερη φυσική κατάσταση, ισορροπημένη ψυχική υγεία και ισχυρότερες πνευματικές δεξιότητες.

Ευάγγελος Σάκκος
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής - ΤΕΦΑΑ -
Ειδικός στην προετοιμασία αθλητών
Προσωπικός γυμναστής

Βιβλιογραφικές πηγές

Biddle, S. J. & Asare, M. (2011). Physical activity and mental health in children and adolescents: a review of reviews. British journal of sports medicine, 45(11), 886-895.

Felfe, A. C., Lechner, M., & Steinmayr, A. (2011). Sports and child development

Kremer-Sadlik, T., & Kim, J. L. (2007). Lessons from sports: children’s socialization to values through family interaction during sports activities. Discourse & Society, 18(1), 35–52.

Ortega, F.B., Ruiz, J.R., M.J Castillo, Sjöström, M. (2008). Physical fitness in childhood and adolescence: a powerful marker of health. Journal of Obesity.32(1), 1-11

Warburton, D.E.R., Nicol C.W., & Bredin, S.S.D. (2006). Health benefits of physical activity: the evidence. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity.174(6), 801-811

Penedo, F. J., & Dahn, J. R. (2005). Exercise and well-being: a review of mental and physical health benefits associated with physical activity. Current opinion in psychiatry, 18(2), 189-193.