Δεν είσαι ο αρχηγός που νομίζεις...

15.05.19

«Be the change that you want to see in the world»

«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο». Η φράση είναι γνωστή και προέρχεται από έναν ανώνυμο συγγραφέα που προσπάθησε να συνοψίσει τα σοφά λόγια του Mahatma Gandhi: «If we could change ourselves, the tendencies in the world would also change. As a man changes his own nature, so does the attitude of the world change towards him. We need not wait to see what others do» (Morton, 2011). Αυτή η φράση κρύβει μέσα της ένα σημαντικό μήνυμα. Το μήνυμα της πραγματικής αλλαγής! Όλοι θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο αλλά δυστυχώς μένουμε απλά στα λόγια…

Η αλλαγή όπως την περιέγραψε ο Gandhi κρύβει ένα βαθύτερο νόημα. Το νόημα της πραγματικής ηγεσίας. Συχνά, όταν είμαστε μέλη μιας ομάδας παραπονιόμαστε για την άσχημη συμπεριφορά που μπορεί να έχει ο αρχηγός μας. ‘Ωστόσο, αν μελλοντικά, τύχει να αναλάβουμε ως οι αρχηγοί τα ηνία μίας ομάδας, τείνουμε να αντιγράφουμε την συμπεριφορά που πριν κατακρίναμε. Μήπως κάτι δεν ταιριάζει εδώ; Μην επαναπαύεσαι και απλά κατακρίνεις το λάθος, βρες τη λύση. Γίνε ο αρχηγός που αναζητούσες, ένα πρότυπο που να εμπνέει τα μέλη της ομάδας του.

Ωστόσο, για να πραγματοποιήσουμε τον παραπάνω στόχο οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τα χαρακτηριστικά μας. Διαχωρίζουμε και ξεχωρίζουμε τα θετικά και τα αρνητικά, επιτρέποντας στον εαυτό μας να απαντήσει στο ερώτημα τι είδους αρχηγός μπορούμε και θέλουμε να γίνουμε. Όπως αναφέρει το ηλεκτρονικό περιοδικό του Αμερικανικού Οργανισμού Κατασκηνώσεων, υπάρχουν τρεις κατηγορίες ηγεσίας που χωρίζονται με βάση τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των ηγετών:

1) Το στρατιωτικό μοντέλο: O αρχηγός που βασίζεται στη δύναμη του. Πιστεύει ότι επιβάλλοντας την εξουσία του στο προσωπικό του, τους κινητοποιεί. Αυτό θεωρεί ότι επιτυγχάνεται με απειλές, επίπληξη, τιμωρία ή δίνοντας εντολές με ελάχιστο ενδιαφέρον για τις απόψεις και τα συναισθήματα του προσωπικού του.

2) Το μοντέλο θετικής ενίσχυσης: Ο αρχηγός που λειτουργεί με παροχή προνομίων σε αντάλλαγμα με τις υπηρεσίες του προσωπικού. Στηρίζεται στην επιβράβευση (συνήθως, χρηματικό πόσο, bonus ή προαγωγή). Δεν είναι, ακριβώς, αυτό το είδος του αρχηγού που αναζητά η κατασκήνωση. Όμως, η ιδέα της επιβράβευσης είναι θετική όταν δεν γίνεται για την απόκτηση υλικών αγαθών αλλά για την ηθική ικανοποίηση και την ενίσχυση του κινήτρου.

3) Το συνδυαστικό μοντέλο: O αρχηγός αξιοποιεί τόσο την διαδικασία εντολών και ενίσχυσης όσο και τη δημιουργία μιας γνήσιας και αυθεντικής σχέσης ανάμεσα στα άτομα που μπορεί να οδηγήσει στην εξέλιξη τους τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο τύπος αρχηγού που αναζητά η κατασκήνωση (Mazza, 2019).

Σύμφωνα με το συνδυαστικό μοντέλο. στόχος κάθε ηγέτη είναι η ενδυνάμωση ,ψυχική και σωματική, των μελών της ομάδας του ώστε να αξιοποιήσουν την καλύτερη πλευρά του εαυτού τους (Ditter, 2016). Με άλλα λόγια, θα πρέπει να καθοδηγεί αλλά ταυτόχρονα να τους αφήνει να επιλέγουν μόνοι τους τις σωστές ενέργειες, να λειτουργεί σαν μέντορας. (Mazza, 2019). Επιπλέον, είναι απαραίτητο να συστήνει εξ αρχής τις αξίες, τις θεμελιώδεις αρχές, τα πιστεύω και τους κανόνες που έχει ορίσει για την ομάδα του (Covey, 1992). Πολλές φορές θα χρειαστεί να είναι φίλος τους, να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Παρόλα αυτά οφείλει να είναι προσεκτικός διότι τα όρια μεταξύ οικειότητας κι σεβασμού είναι λεπτά.

Έτσι μέσα από αυτές τις διεργασίες, θα μπορεί ευκολότερα να αναγνωρίσει την αξία κάθε ατόμου, ώστε να τους εμπνεύσει και να τους βοηθήσει να δουν ‘’καθαρότερα’’ τον εαυτό τους (Carmeli & Schaubroeck, 2007). Επιπροσθέτως μερικά, επιπλέον, χαρακτηριστικά που είναι επιθυμητό να έχει ένας αρχηγός είναι η δεξιότητα της επικοινωνίας, η υπομονή, η δικαιοσύνη, να γνωρίζει καλά την εργασία που επιτελούν τα στελέχη του και να αποτελεί ορθό και ‘’υγιές’’ παράδειγμα (Kuljis, 2016) χωρίς να θεωρεί πως είναι αλάνθαστος αλλά να παραδέχεται τα λάθη του (Mazza, 2019).

Συνοψίζοντας, η ιδανική ηγεσία είναι σχεδόν ανέφικτη, χωρίς να σημαίνει όμως ότι κάποιος δεν θα προσπαθήσει να την προσεγγίσει. Ο σωστός αρχηγός εστιάζει πρώτα στη διαμόρφωση του εαυτού του και στην προσωπική του ανάπτυξη. Δεν αναφερόμαστε σε έναν τέλειο, αλάνθαστο και απλησίαστο αρχηγό αλλά σε έναν άνθρωπο συνεχώς εξελισσόμενο, γεμάτο από το συναίσθημα αλληλεγγύης για τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας του, ο οποίος έχει ως στόχο να τα βοηθήσει να ξεπεράσουν τα όρια τους και να γίνουν καλύτεροι.

Περισσότερα ενδιαφέροντα άρθρα εδώ:

Σκλόπη Ανδρομάχη
Φοιτήτρια Δημοσιογραφίας, ΑΠΘ

Βιβλιογραφικές Πηγές

Ditter, Β. (January 2016), Camp Leadership for the 21st Century. Αναρτήθηκε από: https://www.acacamps.org/resource-library/camping-magazine/camp-leadership-21st-century

Morton, Β. (AUG. 29, 2011), Falser Words Were Never Spoken. Αναρτήθηκε από: https://www.nytimes.com/2011/08/30/opinion/falser-words-were-never-spoken.html

Carmeli, A., & Schaubroeck, J. (2007). The influence of leaders' and other referents' normative expectations on individual involvement in creative work. The Leadership Quarterly, 18(1), 35-48.

Covey, S. R. (1992). Principle centered leadership. Simon and Schuster.

Kuljis. S, C. (November 2016), Revolutionary Leadership. Αναρτήθηκε από: https://www.acacamps.org/resource-library/camping-magazine/revolutionary-leadership

Mazza, S. PhD (March 2019), Relationship-Based Leadership: Be More Than a Boss. Αναρτήθηκε από: https://www.acacamps.org/resource-library/camping-magazine/relationship-based-leadership-be-more-boss